Επιλογή Ιατρών

Η φήμη που συνοδεύει κάθε γιατρό, η εμπειρία από κάποιο γνωστό και συχνά η συμβουλή του γενικού γιατρού της οικογένειας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην τελική επιλογή. Οπωσδήποτε, κυρίαρχο θέμα στην επιλογή γιατρού, πέρα από τις συστάσεις, είναι η εμπιστοσύνη που εμπνέει ο γιατρός στον ασθενή του.
Δυστυχώς, πολλές φορές, αυτή η αίσθηση εμπιστοσύνης είναι σφαλερή, γιατί ο ασθενής βασίστηκε σε λάθος πληροφορίες ή εντυπώσεις.

Σε ορισμένες χώρες του εξωτερικού και κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το σύστημα υγείας στηρίζεται κυρίως στις ιδιωτικές εταιρείες, έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται πίνακες αξιολόγησης γιατρών και νοσοκομείων, με βάση ένα αριθμό από δείκτες ποιότητας της ιατρικής πράξης και της συνολικής νοσηλευτικής μέριμνας.
Είναι ουσιαστικό εδώ, να αναδείξουμε συγκεκριμένα ερωτήματα που πρέπει να βασίζει ο ασθενής τις προτιμήσεις του και τις επιλογές του, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μία ειδική και δύσκολη καρδιοπάθεια.
Ειδικά για το χώρο της Καρδιοαγγειακής ιατρικής και καρδιοχειρουργικής, τα ουσιαστικά ερωτήματα είναι τα εξής:

1. Ο Ειδικός ιατρός που θα χειριστεί την περίπτωσή μου, τί εμπειρία και τί εκπαίδευση έχει;

Χρειάζεται να σχολιάσουμε εδώ λέγοντας, ότι οι περισσότεροι και ίσως όλοι οι Καρδιοχειρουργοί, οι Επεμβατικοί Καρδιολόγοι και οι Ηλεκτροφυσιολόγοι (ειδικοί στη μελέτη δύσκολων αρρυθμιών), όπως και αυτοί που τοποθετούν βηματοδότες και απινιδωτές, παρουσιάζουν το έργο τους, ως εξαιρετικό και την εμπειρία τους, ως τεράστια!
Σπάνια, ένας από τους προηγούμενους θα σταθεί προβληματισμένος, μπροστά στην συμπλοκή και δύσκολη περίπτωση ενός ασθενή και θα συστήσει ένα συνάδελφο του, που τον θεωρεί πιο ειδικό γι’ αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση. Χρειάζεται επίσης εδώ, να επισημάνουμε, ότι οι Έλληνες ειδικοί στην Επεμβατική Καρδιολογία ( αγγειοπλαστικές και τοποθετήσεις βαλβίδων διαδερματικά κ.α.), οι ειδικοί στην Ηλεκτροφυσιολογία (Καρδιοπηξίες / Ablation για διάφορες μορφές αρρυθμιών) και οι Καρδιοχειρουργοί, ουσιαστικά ποτέ δε δημοσιεύουν ετήσια νούμερα των ιατρικών τους πράξεων και κυρίως των επιπλοκών. Από την άλλη μεριά, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι περισσότεροι από τους προηγούμενους έχουν καλές και μακροχρόνιες σπουδές και άσκηση.

2. Το Νοσοκομείο και η κλινική που θα εισαχθώ, για να υποστώ μία επέμβαση, πόσο καλά οργανωμένο είναι, τόσο για την επέμβαση, αλλά κυρίως, αν συμβεί μία επιπλοκή;

Συνήθως τα μεγάλα κρατικά Νοσοκομεία έχουν κατάλληλες δομές, για να υποστηρίξουν μία επέμβαση και ειδικές μονάδες (εντατική μονάδα, αιμοδοσία, τεχνητό νεφρό, κ.α. ), για να υποστηρίξουν μία επιπλοκή. Αντίθετα, μικρές ιδιωτικές κλινικές, έχουν συχνά – παρά τα λεγόμενα- φτωχή επάνδρωση και περιορισμένες δυνατότητες. Σε μεγάλες επιπλοκές, τρέχουν να μεταφέρουν τους ασθενείς τους, σε μεγάλα καλά οργανωμένα Νοσοκομεία.

3. Ποιές επεμβάσεις της Καρδιοαγγειακής ιατρικής και Καρδιοχειρουργικής, θεωρούνται σήμερα ρουτίνα και ποιές χρειάζονται πράγματι, πολύ προσεκτική επιλογή νοσοκομείου και ειδικού γιατρού;

Από αρχής χρειάζεται να σχολιάσουμε εδώ, ότι κάθε επέμβαση, ακόμη και η απλούστερη, όπως μία στεφανιογραφία μπορεί να «στραβώσει», είτε από τυχαία γεγονότα, είτε γιατί ο γιατρός λάθεψε και έσφαλλε. Αν όμως θελήσουμε να ταξινομήσουμε τις διάφορες πράξεις, τότε θεωρούμε τις ακόλουθες ότι δεν αποτελούν ρουτίνα.

Ι. Καρδιολογία / Επεμβατική Καρδιολογία

Η τοποθέτηση αορτικών βαλβίδων σε ηλικιωμένους, με διαδερματική, μη χειρουργική προσπέλαση (η τεχνική καλείται TAVI). Οι σύνθετες αγγειοπλαστικές πολλαπλών στεφανιαίων αρτηριών. Μολονότι η επέμβαση γίνεται πρακτικά σε όλα τα αιμοδυναμικά εργαστήρια της χώρας, τα αποτελέσματα και η ποιότητα της πράξης, διαφέρουν σημαντικά από κέντρο σε κέντρο. Το κλείσιμο πόρων μέσα στην καρδιά με προσθέσεις, όπως μπαλλονάκια. Ιδιαίτερα, η αντιμετώπιση παραβαλβιδικών διαφυγών σε βαλβίδες, μία δύσκολη τεχνική γίνεται αξιόπιστα σε δύο ή τρία κέντρα στη χώρα μας.

II. Καρδιολογία / Ηλεκτροφυσιολογία

-Το ablation / καρδιοπηξία της κολπική μαρμαρυγής γίνεται με αξιόπιστα αποτελέσματα, περίπου σε επτά ή οκτώ κέντρα σε όλη την Ελλάδα. Απ’αρχής σπεύδουμε να τονίσουμε, ότι κανένα από τα προηγούμενα κέντρα δεν ανακοινώνει επιτυχίες και αποτυχίες, ούτε αποτελέσματα από τη μακρόχρονη παρακολούθηση ασθενών.
Το κυριότερο! Κανένα κέντρο δε μετέχει σε κάποιας μορφής έλεγχο, ώστε μία ανεξάρτητη επιστημονική αρχή, να γνωρίζει αν οι ασθενείς, που υποβλήθηκαν σε αυτή την επέμβαση, ευρίσκονται ή όχι σε κανονικό – φλεβοκομβικό – ρυθμό, ένα ή δύο χρόνια μετά. Γενικά, η αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής με καρδιοπηξία / ablation έχει επιτυχία σε καλά διαλεγμένες περιπτώσεις – σε μία περίοδο πέντε χρόνων – περίπου στο 50%. Δηλαδή, περίπου οι μισοί ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, από αυτούς που υποβλήθηκαν σε ablation, διατηρούν φυσιολογικό ρυθμό στα πέντε χρόνια παρακολούθησης. Η αντιμετώπιση παροξυσμικών αρρυθμιών που οφείλονται σε έκτοπα δεμάτια, γίνεται αρκετά αξιόπιστα στα κέντρα που ασχολούνται με την τεχνική. Η αντιμετώπιση κοιλιακών αρρυθμιών (λ.χ. συχνές έκτοπες κοιλιακές συστολές κλπ ) γίνεται σε πέντε ή έξι κέντρα, που έχουν όμως σχετικά περιορισμένη εμπειρία. Τα αποτελέσματα τους δεν είναι ελεγχόμενα.

Π. Βάρδας

Άποψη

Η επιλογή γιατρού. Θέμα διαίσθησης, τύχης, ή μελετημένης απόφασης;

Παρακολουθώ για χρόνια ασθενείς, ανθρώπους γεμάτους αγωνία, στεναχώρια και πόνο, που αγωνιούν να κατακτήσουν ξανά την υγεία τους. Ένα αγαθό απλό και ύψιστο, μία ευλογία που όταν υπάρχει θεωρείται δεδομένη.

Μελετώ το ιατρικό πρόβλημα αυτών των ανθρώπων. Συχνά όμως, όταν έχω χρόνο, ιχνηλατώ τα χαρακτηριστικά τους, τη σκέψη τους, τον τρόπο έκφρασης, αντίληψης και τη φόρμα της σύνολης ζωής τους.

Είναι η ποικιλία τους τεράστια. Όπως και οι απόψεις τους, οι σκέψεις τους, οι επιλογές τους και οι προτεραιότητες τους. Πολλές φορές, το πρόβλημα που τους έφερε στην πόρτα μου είναι μικρότερο από τα προβλήματα που δεν έχουν αναγνωρίσει και που είναι τα σημαντικότερα.

Αναμφίσβητητά, αυτό που εύκολα αναγνωρίζεις στους ασθενείς σου, είναι η ποιότητα της σκέψης τους.
Υπάρχουν άνθρωποι συγκροτημένοι, με εστιασμό στη σκέψη τους και στη διαδικασία προσέγγισης του προβλήματός τους και άνθρωποι άλλοι, με σκέψη απλοική, περίεργη και -όχι σπάνια- αυτοκαταστροφική.

Υπάρχει ομως ένα σημαντικό παράδοξο, όπως το διαπιστώνω στα χρόνια της επαφής μου με τους ανθρώπους και τους ασθενείς μου: Ο τρόπος επιλογής του γιατρού τους.

Αναρωτιέμαι ειλικρινά, αν αυτό που συμβαίνει είναι επιπολαιότητα, έλλειψη γνώσης, αφέλεια ή κάτι περισσότερο δομικό που σχετίζεται με τον τρόπο που προσφέρεται η υγεία και η περίθαλψη στους καιρούς μας.

Πώς είναι πράγματι δυνατόν, να ερμηνεύσεις τις επιλογές ανθρώπων πανέξυπνων και ικανότατων στις επιχειρήσεις τους, που «ξεπέφτουν» κυριολεκτικά σε ελάχιστα καταρτισμένους γιατρούς, ταλαιπωρούμενοι χρόνια, με τραγικές διαγνωστικές και θεραπευτικές επιλογές;

Είναι η επιλογή γιατρού, θέμα διαίσθησης, τύχης ή θέμα μιας τεκμηριωμένης απόφασης;

Είναι συχνά όλα τα προηγούμενα ή άλλοτε τίποτα. Είναι συχνότατα ή γνώμη κάποιου γνωστού, ή άλλοτε μία φήμη που διατρέχει, βάσιμη ή αβάσιμη.
Οπωσδήποτε όμως, είναι η πραγματικότητα που δείχνει ότι η ιατρική πράξη, σαν γεγονός επιστημονικό, εμπορικό και κοινωνικό δεν έχει προσεγγιστεί κατάλληλα μέχρι σήμερα, με βάση την παγκόσμια σταθερά, κόστος και αποτέλεσμα.

Απλά, οι ασθενείς πληρώνουν, βιώνουν και εύχονται να έχουν επιλέξει –όταν έχουν αυτό το δικαίωμα- έναν πραγματικά ικανό, καταρτισμένο και «ανθρώπινο», γιατρό. Γιατί στο γιατρό, όλα τα προηγούμενα, σε καταλληλη αναλογία είναι αναγκαία και απαιτούμενα.

Ένας εξαιρετικά «ανθρώπινος» γιατρός, με περιορισμένη ικανότητα και εμπειρία είναι συχνά περισσότερο καταστροφικός από άλλους, λιγότερο φιλικούς, αλλά σοβαρούς και καταρτισμένους θεράποντες.

Ασφαλώς όμως, όταν συνδυάζεται η καλοσύνη και η απλότητα με υψηλή επιστημονική σκέψη φτάνουμε στο ιδανικό αποτέλεσμα.

Ευχόμαστε ότι εξελικτικά, ένας καλά μορφωμένος ασθενής, που σκέπτεται, επικοινωνεί και αναζητεί θα έχει την ευκαιρία να επιλέγει τους γιατρούς του, με βάση καλά οργανωμένα κριτήρια και όχι απλά τη γνώμη του κουμπάρου… ή το συναίσθημα.